İmam kılınan namazın nevi itibariyle, kendisine uyan kişiden aşağı durumda olmamalıdır. Ancak cemaat imamdan daha aşağı durumda olabilir. Buna göre; nafile namaz kılan kimse farz namaz kılana imam olamaz; fakat farz namaz kılan nafile namaz kılana imam olabilir (İbnü’l- Hümam, Fethu’l-Kadir, II, 371; İbn Abidin, Reddü’l-muhtar, I, 579-580; Dusuki, Haşiye, I, 239, 353; Buhuti, er-Ravdu’l-Murbi’, I, 198).
Hz. Peygamber (s.a.s.) şöyle buyurmuştur: “Farz namaz, bir günde iki kere kılınamaz” (Darakutni, Sünen, I, 416; İbn Ebi Şeybe, el-Musannef, II, 278). Bir vaktin namazı iki kere kılınamayacağına göre, ikinci kere kılınan namaz nafile olacaktır. Bu durumda imam cemaatten daha alt konumda olacağından o kişinin imamlığı geçerli olmaz.
Şafii mezhebine göre farz namaz kılmakta olan kişi, nafile namaz kılana uyabilir; bir vaktin farz namazını kılmış olan kimse aynı vakit için başkalarına imam olabilir (Maverdi, el-Havi, II, 316).
